La müdada
Cla Biert

La müdada

Roman

Mit Texten von Sidonia Klainguti / Mit einem Nachwort von Valeria Badilatti / Herausgegeben von Mevina Puorger Pestalozzi

416 Seiten, gebunden mit Schutzumschlag, var 7 fotografias , romanisch
Februar 2012
SFr. 46.50, 54.– €
vergriffen
978-3-85791-647-2

'Tuot las müdadas chi quintan van be planet. Hoz intant hast fat ün bun pass, figl –' disch duonn’Aita Tach a seis figl Tumasch. Cun la famiglia Tach e la figüra principala dal giuven Tumasch ans descriva Cla Biert il muond pauril da la prüma mità dal 20avel tschientiner vers il temp da la modernisaziun, cur cha bleras müdadas han marcà regiuns muntagnardas sco quella da Saluorn. 'La müdada' da Cla Biert es il prüm grond roman rumantsch, ingio chi vain quintada – intretschada illa descripziun da la regiun paurila i’l temp da seis müdamaints radicals – l’istorgia d’amur da Tumasch e Karin, la giuvna danaisa in vacanzas i’l nöbel hotel sper il cumün.
L’ouvra da Cla Biert es üna bellischma éducation sentimentale, ün chapitel socioistoric ed üna spüerta per minchün chi tschercha l’experienza dal profuond plaschair da la lectüra. Trenta ons davo sia mort vain l’important autur ladin Cla Biert onurà cun üna nouva ediziun da seis cheudouvra 'La müdada'.

Cla Biert
© Christian Caduff

Cla Biert

Cla Biert (1920–1981), aufgewachsen in Scuol im Engadin. Lehrerseminar in Chur, Sekundarlehrerausbildung an der Universität Zürich, Lehrtätigkeit im Engadin und in Chur. Er hat sich zusammen mit Men Rauch um die Erhaltung und Erneuerung des romanischen Volkslieds und mit Jon Semadeni um das rätoromanische Theater verdient gemacht.

mehr...

Mevina Puorger Pestalozzi

Mevina Puorger Pestalozzi

Mevina Puorger Pestalozzi (1956), aufgewachsen in Chur, Romanistikstudium an der Universität Zürich, Promotion über die rätoromanische Dichterin Luisa Famos. Seit 1985 Wohnsitz in Zürich, Dozentin für Rätoromanische Sprache und Literatur an der Volkshochschule Zürich und an der Universität Zürich. Übersetzt aus dem Rätoromanischen und Italienischen und ist Herausgeberin (v.a. rätoromanischer Literatur in zweisprachigen Ausgaben) für den Limmat Verlag und führt ihren eigenen Verlag. Verheiratet und Mutter von drei erwachsenen Kindern.

www.editionmevinapuorger.ch

mehr...

Pled sün via
Mevina Puorger Pestalozzi

La müdada

Pro’l butier

Buolf Tach

Aint il god

La mastralia

Sü munt

Stachettas e channella

Il bal da gala

La faira

Il gran es madür

Bap va

Il grip da la sumglientscha

La müdada

Il cumün vantüraivel

Nouv e vegl

Aint in S-charl

Sur cunfin

Glossari
Sidonia Klainguti

Müdadas as faja be planet 397
Valeria Martina Badilatti

Pro’l butier

Sar David Tretsch, il butier da Plaz, es hoz aint in seis Segner: usch buna glüna esa lönch ch'el nu vaiva plü. L'üsch da butia s'ha strusch cludi inandret aint illa nadiglia – clinc – cha la brunzina tuorna a cloccar pel prossem cliaint. Quai til fa ün bainin fin aint il cour, quel cling chi tegn'oura lönchezzas, ün tun lom chi trembla da quai prüv tras tuot la butia, da las s-chaclas cullas lanas nan sur las scuettas da ris, tanter ils vaiders sgiagliats da las coccas oura e via pro'ls troccals da farina. El va charezzond la maisa dals giovarets – las poppas perfin muaintan ils tschagls – ils pakets cigarettas glüschan, las etikettas süllas troclas da conservas vegnan vivas, cha la frütta cumainza ad odurar our dal palperi, e quaint, aint il magazin, respuondan ils vouts e fan büschmar ün zichin ils granins da caf e da türcha ruotta aint ils sachuns chi suspüran dal pais e dan oura oduors sco per illechar als cumpraders.

Sar David, davo il banc butia, sfruscha ils mans, sföglia ils quadernins da credit, lovats suainter l'ABC in ün chaschuot aposta, cun sü ün'etiketta da palperi glüschaint cun custabuns quadrats: «Debituors». Minchatant fa'l ün segn aint in quels cudeschins, sfruscha danöv ils mans, metta a lö la chadaina d'ura sün seis vainter tais, bogna ün zich il daint, fa star gi üna saidla chi cucca sü immez la coppala chalva e metta lura il piz dal rispli sü per üna foura nas:

Hm, ils paurs han para vendü cun avantag lur muojs a la faira d'avrigl; las chaminadas da las masseras, ils schlers da mailinterra e las chaistas farina, amo intuorn Büman bain furnidas, cumainzan planet a stalivar. Hotels, ustarias e pensiuns parderschan pella saschun; ils mansterans douvran üsaglias, e lura esa Pasqua sün porta. Puch pel Venderdi Sonch chi va a perder; sco scha quai nu vess pudü murir eir la dumengia, quist char Segner.

Sar David ha miss oura üna vaidrina stachida cun leivras da tschiculatta, da quellas pitschnas cun s-chellina, mezdanas cun bindels e rols, grondas cun uragliunas, impustüt da quellas chi van cul töf e cul eroplan; quellas dal dschierl e da la charrücla nu tiran plü inandret, quellas ha'l post davovart, pro las cluotschas e las tschiculattas da chartun. Ouvs da nugat nun esa quist on, quels da l'on pass esa stat da mangiar svessa, a la fin dals quints, i d'eiran gnüts tuot rantschs, diavel aint. Ingon s'haja miss oura be övins da cocca, cotschens, blaus, verds, albs. Quels as poja in cas tgnair in salv fin aint pella st , nun esa.

Sar David guarda our da fanestra, schi nu gniss pro planet quista kindlamainta. Aint pella tarschenda sumbrivainta da sar Jonpitschen esa amo glatsch, ün tschert mantun grisch suos-ch; be ourasom, l ingio chi d aint l'aua da stella, esa ün flach alb cun üna foura immez. Daspera sun alch paslers chi sgiazzinan aint illa büergia, e vi pella plazza, be sur la salaschada, spizzan las alas agüzzas da las prümas randulinas. I tschüvlan e fan stortas dindettas intuorn las chantunadas; i bognan stromins aint ill'aua e schmütschan cul pical plain aint da las tarschendas. Sü da la via da Punt rampluna üna charretta. Gi dal pass paressa il chavagl da sar Gisep. Stoja chi sajan stats ad arar. Sar David marmuogna e sfruscha il misun: Chi sa scha quel furbazzun ha darcheu miss furmaint da prümavaira? El sar bain eir fingi stat a zoppar il schluppet, sülla Foura dal Luf, mo i til tschüffaran lura bain üna jada; lura pajast dubel e tripel quai cha tü, per da radschun, vessast gnü da spender in mia butia, galiot!

Quotidiana, 29. Februar 2012
Posta ladina, 1. März 2012
Die Südostschweiz, 8. März 2012
Piz, Ausgabe Sommer 2012 (Buchtipp)
Bündner Monatsblatt, 02/2023


«Ün'ouvra importanta.» Quotidiana

«Ein romanischer Literaturklassiker.» Die Südostschweiz

Captcha

Ihre Meinung ist uns wichtig. Bitte nehmen Sie sich einige Minuten Zeit und teilen Sie uns Ihre Meinung zu diesem Buch mit. Alle Rückmeldungen werden auch an den Autoren oder die Autorin weitergeleitet. Herzlichen Dank.